Ebola op komst, ministers bekvechten
Onkelinx en De Crem in de clinch over oprichting van opvangcentrum in militair ziekenhuis. Er is 40 procent kans dat het ebolavirus op 24 oktober ons land bereikt. Toch raken de ministers van Defensie en Volksgezondheid, Pieter De Crem (CD&V) en Laurette Onkelinx (PS), het niet eens over een ebolacentrum in het militair hospitaal van Neder-Over-Heembeek.
Uit een recent onderzoek van het betrouwbare wetenschappelijke tijdschrift PLOS Current Outbreaks blijkt dat er een kans van 40 procent is dat ebola tegen het eind van de maand in België zal opduiken. Wetenschappers gaan ervan uit dat vliegtuigpassagiers nietsvermoedend het virus naar Europa zullen brengen. In Groot-Brittannië is die kans 50 procent: dat heeft vooral met de luchthaven van Heathrow te maken. In Frankrijk is het gevaar met 75 procent het grootst: veel West-Afrikanen hebben er familie. In Spanje is een verpleegster intussen de eerste persoon die in Europa besmet is geraakt met het virus. Twee testen bij de vrouw waren positief. Ze verzorgde een met ebola besmette Spanjaard die vanuit Sierra Leone was overgebracht. Hoewel experts het erover eens zijn dat Belgische ziekenhuizen in staat zijn om ebolapatiënten op te vangen, is er ook een grote vraag om een gespecialiseerd centrum te openenen in het militair ziekenhuis van Neder-Over-Heembeek. Deze optie heeft voordelen: middelen en gespecialiseerde verplegers zouden op één plek samengebracht worden en het zou ook eenvoudiger zijn om de ebolapatiënten af te zonderen van andere patiënten en bezoekers. Maar er is een politieke kortsluiting tussen minister van Volksgezondheid Onkelinx (PS) en defensieminister De Crem (CD&V). Onkelinx is groot voorstander van de optie Neder-Over-Heembeek. In de parlementaire commissie Volksgezondheid verklaarde ze dat er "na overleg met Defensie de voorkeur is gegeven aan de oprichting van een behandelingseenheid voor ebolapatiënten in het militair hospitaal." Ze voegde eraan toe dat hiervoor budgetten zouden worden vrijgemaakt. Maar De Crem is het daar niet mee eens. Aan deze krant liet hij gisteren weten dat Defensie niet over het budget beschikt om in Neder-Over-Heembeek een aparte ebolavleugel in te richten. "Wij kunnen enkel doen wat binnen onze middelen ligt, en die middelen zijn er niet", klinkt het. "De behandeling van ebolapatiënten vereist tal van veiligheidsvoorwaarden die te maken hebben met de inrichting van het gebouw. Neder-Over-Heembeek is momenteel niet klaar om als ebola-eenheid te fungeren."
Krommenaas
Binnen de commissie Volksgezondheid zorgen de reserves van De Crem voor ongenoegen. Onder andere Nele Lijnen (Open Vld) vindt zijn afwachtende houding onaanvaardbaar. "België zou het voortouw moeten nemen, zowel voor wat betreft de getroffen Afrikaanse landen als voor de verzorging van eventuele patiënten in eigen land. "Maar we zien niets gebeuren en dat is onaanvaardbaar. Vreemd, want als er F-16's naar Irak moeten worden gestuurd, is De Crem er als de kippen bij. Maar voor de ramp in West-Afrika en de mogelijke gevolgen voor ons blijft hij blind." Ook Maya Detiège (sp.a) is niet te spreken over De Crems houding. "Als het over ebola gaat, dan gebaart onze defensieminister van krommenaas. Iedereen weet dat het voor universitaire ziekenhuizen moeilijk en erg duur is om ebolapatiënten op te vangen. Iedereen kijkt naar het militair hospitaal om die rol te vervullen. Maar De Crem houdt de boot af." Erika Vlieghe, infectioloog bij het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen, mengt zich niet in de politieke discussie maar zegt wel dat het een goede zaak zou zijn als er een apart ebolacentrum zou komen. "Een mogelijkheid is dat we patiënten naar een van de gespecialiseerde units in Europa kunnen overbrengen: Rome, Londen of Hamburg. Een andere mogelijkheid is dat die persoon in België zelf wordt behandeld en dan lijkt het ons aangewezen om een apart centrum in Neder-Over-Heembeek te hebben." Vlieghe, die ook diensthoofd tropische ziekten van het UZ Antwerpen is, benadrukt wel dat indien de optie militair ziekenhuis niet doorgaat, er in België voldoende capaciteit is om mogelijke patiënten op te vangen. "In de universitaire ziekenhuizen van Antwerpen, Leuven en Sint-Pieter in Brussel is men zich al weken aan het voorbereiden op ebolapatiënten. Er staat ook een ziekenwagen van Defensie klaar om besmette personen te vervoeren. Maar voor bevestigde gevallen is de capaciteit niet optimaal."
Improvisatie
De kritiek die vanuit de medische wereld steeds nadrukkelijker de kop opsteekt, is dat onze ministers en overheidsdiensten gebrekkig communiceren over ebola en dat ook de coördinatie te wensen overlaat. Universitaire ziekenhuizen en medische experts bereiden zich voor op mogelijke ebolagevallen, maar voelen zich aan hun lot overgelaten. "Weet u welke minister de opvang coördineert?", vraagt een expert zich af. "Ik niet. Volgens mij hebben wij geen ebolacoördinator. Zoiets wekt improvisatie en onzekerheid in de hand. Dat er een oplossing voor de opvang komt, lijdt geen twijfel. Maar het zal een geïmproviseerde oplossing à la belge zijn en dat is niet goed wanneer je met zo'n ramp geconfronteerd wordt."
Bron: De Morgen, Koen Vidal, 7 oktober 2014